Trybunał Konstytucyjny: Obowiązek uzgodnienia regulaminu wynagradzania ze związkami zawodowymi

Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnął o zgodności z Konstytucją przepisu Kodeksu pracy, który nakłada na pracodawcę obowiązek uzgodnienia regulaminu wynagradzania z zakładową organizacją związkową.

Zdaniem Trybunału zakwestionowana regulacja nie narusza konstytucyjnego prawa do rokowań. "Nałożenie na pracodawcę obowiązku zainicjowania negocjacji w zakresie ustalenia regulaminu wynagradzania i ustalenie jego treści ze związkami zawodowymi w żaden sposób nie towarzyszy ograniczeniem prawa pracodawcy, jak i działających u niego organizacji związkowych do swobodnych rokowań" - uznał TK.

Trybunał Konstytucyjny rozpatrzył we wtorek zgodność z konstytucją przepisów Kodeksu pracy, które regulują zasady ustalania regulaminu wynagradzania przez pracodawcę i organizacje związkowe pracowników.

Zgodnie z zaskarżonym przepisem Kodeksu pracy, regulamin wynagradzania ustala pracodawca. "Jeżeli jednak u danego pracodawcy działa zakładowa organizacja związkowa, pracodawca uzgadnia z nią regulamin wynagradzania" - stanowi Kodeks pracy. Skarżący zakwestionował też zgodność z konstytucją przepisu ustawy o związkach zawodowych, który brzmi: "Jeżeli w sprawie ustalenia regulaminu wynagradzania, regulaminów nagród i premiowania, (...) organizacje związkowe (...) nie przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska w terminie 30 dni, decyzje w tych sprawach podejmuje pracodawca, po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji związkowych".

Skargę w tej sprawie do Trybunału Konstytucyjnego złożył w lipcu 2015 r. Prezydent Konfederacji Lewiatan. Według niego zaskarżone przepisy są niezgodne m.in. z konstytucyjną zasadą określoności. Jego zdaniem nałożony na pracodawcę obowiązek ustalenia regulaminu wynagradzania jest niemożliwy do spełnienia w przypadku negatywnego stanowiska zakładowej organizacji związkowej. Skarżący zwrócił uwagę, że zgodnie z kwestionowanymi przepisami organizacje związkowe mogą uniemożliwić pracodawcy ustalenie regulaminu wynagrodzeń, co - jego zdaniem - doprowadzi do "braku realizacji uprawnienia pracowników nieobjętych zakładowym układem zbiorowym pracy".

W skardze wskazano też, że przepisy naruszają równości stron w rokowaniach nad regulaminem wynagradzania. Według skarżącego w negocjacjach tych strona związkowa jest szczególnie uprzywilejowana.

W ustnych motywach wyroku sędzia TK Justyn Piskorski zwrócił uwagę, że brak zgody związków ws. regulaminu wynagradzania skutkuje ustaleniem warunków wynagradzania pracowników indywidualnie w umowie o pracę. "Nie można uznać więc, że zaskarżone przepisy zmuszają pracodawcę do osiągnięcia porozumienia z organizacją związkową kosztem niekorzystnych dla niego rozwiązań regulaminowych" - zaznaczył sędzia.

Zdaniem Trybunału zaskarżone przepisy są zgodne z prawem międzynarodowym. "Trybunał nie ma wątpliwości, że kwestionowane przepisy zobowiązując w określonym zakresie pracodawców, pracowników i określone organizacje do wspólnych rokowań i zgodnego ustalania warunków pracy i ich wynagradzania są zgodne z postanowieniami prawa międzynarodowego" - zaznaczono w motywach wyroku.

W uzasadnieniu TK wskazał też, że "wnioskodawca w błędny sposób interpretuje pryncypia społecznej gospodarki rynkowej, która zakłada oparte na dialogu i współpracy partnerów społecznych rozwiązywanie konfliktów gospodarczych". Zatem dwustronne, a nie jednostronne ustalenie warunków pracy przez pracodawców i pracowników odpowiada zasadom społecznej gospodarki rynkowej" - podkreślił sędzia Piskorski.

Jednocześnie Trybunał umorzył postępowanie w pozostałym zakresie.

Sprawę rozpatrzył pięcioosobowy skład sędziowski, któremu przewodniczył sędzia Stanisław Rymar. Sprawozdawcą był sędzia Justyn Piskorski. Wyrok Trybunału jest ostateczny.